Z-Files #10 1989 van John Körmeling
Op donderdag 16 april vierde Sculpture International Rotterdam (SIR) de terugkeer van het door velen geliefde kunstwerk 1989 van John Körmeling met de tiende editie van de Z-Files, Kunst en de Stad in LantarenVenster.
Het programma van deze editie van Z-Files in LantarenVenster – een locatie met uitzicht op 1989 – bestaat onder meer uit een gesproken column van Lauran Schijvens (ontwerper en kunsthistoricus) en een interview met John Körmeling door Michelle Provoost en Wouter Vanstiphout (Crimson).
Het beroemde neonkunstwerk 1989 op het dak van de Hillekopflat in Rotterdam Zuid heeft bijna drie jaar plat op het dak gelegen. Bij een controle van gemeentebeheer bleek de fundering niet betrouwbaar en de financiën voor herstel lieten lang op zich wachten, maar begin februari van dit jaar werd het werk eindelijk in ere hersteld. In deze Z-Files onder andere een gesprek met John Körmeling over 1989 en ander werk uit zijn oeuvre, evenals de presentatie van zijn nieuwste werk Frogsichord, een groenewortelclavecimbel die wordt ingewijd door de componist Charlemagne Palestine.
Een overzicht van alle edities van de Z-Files is te vinden op de website van CBK Rotterdam
Moosje Goosen over 1989
‘Het jaartal werd in 1991 op het dak van de Hillekopflat geplaatst, vanwaar het sindsdien voortdurend de tijd ontkent. Inderdaad: ‘1989’ is een stuurse klok of kalender – maar ook een lichtjaar; een geboortekaart en een onbedoelde historische les over dat magische jaar waarin de muur viel en er volgens de Amerikaanse neoconservatieve politicoloog Francis Fukuyama een einde kwam aan de geschiedenis.‘
‘John Körmeling, die de opdracht kreeg van het CBK Rotterdam en Stichting Tuinstad Zuidwijk om een werk te maken voor het nieuwbouwproject de Hillekop, stelde in eerste instantie een plaatsaanduiding voor op het dak van de flat. Het woord ZUID zou zijn licht werpen op de stad – maar dit werd te stigmatiserend bevonden. Er kwam een neutralere tijdsaanduiding voor in de plaats. De ‘1989’ van Körmeling is zoals de tijd zelf, onverschillig baant het zich een weg de toekomst in. Het is een kunstwerk dat iedere vorm van gewichtige betekenis zorgeloos van zich afschud en zich tijdsloos en gewichtsloos nestelt in het geheugen van de stad. Wat overigens niet betekent dat het werk neutraal ervaren wordt: vanuit alle mogelijke invalshoeken kunnen er betekenissen op worden geprojecteerd, net zoals de consument zijn verlangens vervult ziet in het schijnsel van flikkerende neonreclames voor bier, casino’s, en peep shows. Daarmee toont ‘1989’ de complexiteit van de dynamische openbare ruimte: niets is neutraal wanneer het tijd en ruimte, en menselijke belangen dient’[voor de hele tekst die Goosen schreef in opdracht van SIR zie onder Essay].
Z-Files, Kunst en de Stad is een serie programma’s van SIR en BKOR (Beeldende Kunst & Openbare Ruimte) waarin kunst, openbare ruimte en de stad aan bod komen door middel van o.a. lezingen, interviews, workshops, en excursies. Dit programma belicht de bijzondere collectie kunstwerken in de openbare ruimte van Rotterdam en onderzoekt actuele ontwikkelingen met betrekking tot kunst en de stad. SIR en BKOR zijn programma’s van het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam.