Portrait of a Recipient as a Door Handle (2013)

Chris Evans

foto Jannes Linders

foto Jannes Linders

foto Jannes Linders

foto Jannes Linders

foto Jannes Linders

foto Jannes Linders

Het kunstwerk

Onder de titel Portrait of a Recipient as a Door Handle, After a Drawing Produced by an Anonymous Philanthropist maakte de Britse kunstenaar Chris Evans bronzen handvaten voor de entreedeuren van een aantal banken op en rondom de Coolsingel. Hij ziet ze zowel als ‘een portret van de ontvangers’ en als een ode aan de filantropie: de onzelfzuchtige zorg door schenking van geld door vermogenden. Een bank belichaamt onzichtbare kapitaalstromen en opereert op de grenslijn tussen publieke en private belangen. De figuur op het handvat van Evans richt de blik zowel naar binnen als naar buiten.

Chris Evans legde in 2014 de laatste hand aan deze publieke sculpturen die hij in het kader van het programma Coolsingel speciaal voor de banken aan de Coolsingel maakte. De Rabobank aan Blaak leverde de plek en de deur. Zoals bij veel projecten werkte Evans ook bij Portrait of a Recipient as a Door Handle samen met mensen van wie de betrokkenheid bij het maken van kunst normaal gesproken verborgen blijft, zoals filantropen en verzamelaars.

Over SIR en het Coolsingel-programma, dat startte in 2007, zei Evans ooit het volgende: “I have chosen to develop a project that deals with public and private interests in relation to philanthropy and the processes of commissioning, purchasing and displaying art by private organisations. I am going to realise an artwork as a real, functioning door handle installed on the doors of a number of banks in Rotterdam. The doors of banks have been chosen as sites for the sculptures because of the very obvious way that they mark the line between public and private interests; also they are symbols of the normally invisible flow of the capital through the city. The figure of the philanthropist has a double relation to this flow – at once accumulating capital, and at the same time redirecting it back into the public sphere. My hope is that this artwork causes people to reflect on the systems of power and influence (benign and otherwise) that shape our public spaces, and determine which cultural forms occupy them. I am open to the possibility of either a permanent or temporary installation of the works. The door handlers will be designed and fabricated in such a way that either is possible.”

Door de verhuizing van de bank in het najaar van 2019 zijn de sculpturen op het moment in het depot. Er wordt gezocht naar een nieuwe locatie.

Jaar
2013
Locatie
Blaak 333 (momenteel in depot)
Afmeting
hoogte ca. 50 cm
Materiaal
brons
Opdrachtgever
Rabobank
Eigenaar
Gemeente Rotterdam

De plek

In 2014 legde Chris Evans de laatste hand aan deze publieke sculpturen die hij speciaal voor de banken aan de Coolsingel maakte. De Rabobank Blaak leverde als eerste – en vooralsnog enige bank – de plek én de deur. Evans zou graag uitbreiding van het werk zien door de handvaten ook op de toegangsdeuren van andere banken te bevestigen.

Door de verhuizing van de bank in het najaar van 2019 zijn de sculpturen op het moment in het depot. Er wordt gezocht naar een nieuwe locatie.

Chris Evans

Chris Evans

Chris Evans (Eastrington, 1967) woont en werkt in Londen. In 2014 leverde Evans een bijdrage aan de Liverpool Biënnale, met een werk dat net als dat voor SIR betrekking had op ons financiële systeem en tot stand kwam in samenwerking met lokale partijen.

Bekijk alle kunstenaars

I Don’t Know if I’ve Explained Myself

Mariska van den Berg

Chris Evans vervaardigde in 2013 op uitnodiging van SIR het kunstwerk Portrait of a Recipient as a Door Handle. After a Drawing Produced by an Anonymous Philanthropist, een opdracht die deel uitmaakte van het Coolsingel-programma. Het kunstwerk, twee identieke bronzen deurklinken die gedurende zes jaar de entreedeuren van de Rabobank aan Blaak sierden, was de eerste van een omvangrijker serie handvaten gedacht voor de entrees van de vele banken aan de centrumboulevard van Rotterdam. Evans stelde de sculpturen voor als concrete aangrijpingspunten op de overgang van de drukke stedelijke publieke ruimte naar de afgeschermde financiële wereld.

De opvallend lange titel vraagt erom nauwkeurig gelezen te worden, en geeft dan iets bloot van zowel de ontstaansgeschiedenis van dit werk, als van de werkwijze van de kunstenaar in meer algemene zin. Evans bestempelt het werk als een portret, ‘gemaakt op basis van een tekening van een anonieme filantroop’. Het portret, als klassiek genre in de kunst, brengt conventies en verwachtingen mee. De titel mag eraan refereren, het werk mag die echoën, maar de inlossing van welke verwachting dan ook wordt ontweken. Op de overgang van het publieke (en zichtbare) naar de besloten bancaire wereld, waar in onzichtbare kapitaalstromen en transacties private en publieke belangen niet zonder meer met elkaar stroken, worden de protagonisten – de anonieme filantroop en de ontvanger van deze vorm van liefdadigheid – in het middelpunt van de aandacht geplaatst. Ook de filantroop bevindt zich in een overgangsgebied: zijn of haar kapitaal wordt immers vergaard binnen het systeem, dat vervolgens naar buiten toe wordt geopend met een genereus gebaar. De Recipient wordt geportretteerd als een deurklink in een beeldtaal geënt op art deco, een decoratieve stijlbeweging uit de vroege 20e eeuw met een sterke oriëntatie op de gebruikswaarde van de kunst. De Recipient kijkt – en zwenkt – zowel naar binnen als naar buiten op de overgang van werelden. Alles begint zo door elkaar te lopen: veronderstelde rollen, conventies, gangbare en geaccepteerde manieren van optreden. Evan zei hierover: ‘My hope is that this artwork causes people to reflect on the systems of power and influence (benign and otherwise) that shape our public spaces, and determine which cultural forms occupy them.’

Het werk van de uit het Verenigd Koninkrijk afkomstige Chris Evans ontvouwt zich naar eigen zeggen ‘through conversations with people from diverse walks of life’. Evans introduceert voorwerpen uit zijn eigen leefwereld in die van anderen; zijn werk biedt hem de gelegenheid om zich te begeven in die andersoortige werelden. Steeds opnieuw nodigt hij daarbij betrokkenen uit om een vergelijkbare beweging te maken, om ontmoetingen en uitwisseling tot stand te brengen.

In 2014 toonde Evans op de Liverpool Biennial het werk A Needle Walks in een Haystack dat hij speciaal voor deze biënnale vervaardigde maar vernoemde naar een eerder werk. Hij droeg zijn opdracht over aan het luxe juwelen merk Budels – een van de hoofdsponsors van Liverpool Biennial – dat hij uitnodigde om een ring te ontwerpen. Het persbericht van de biënnale gaf hij daarbij mee als het ‘programma van eisen’. Op de tentoonstelling was uiteindelijk een luxe sieraad te zien, in een klassieke vitrine, getooid met diamanten. Voortgekomen uit een speelse vorm van uitwisseling, maar onderhevig aan notarieel vastgelegde afspraken over auteurschap en eigendom, werd de ring nadrukkelijk gepresenteerd als een kunstwerk. De tricks of the trade van een commercieel topmerk, die van opdrachtgever- en kunstenaar, diens artistieke visie, de waarde van geld versus die van ideeën, alles buitelt over elkaar heen. Posities, protocollen, processen, grenzen en betekenissen vervagen en verschuiven. Evans initieert en faciliteert om de intenties en het gedrag van de betrokken partijen te observeren – als een kantoorklerk – zoals hij zelf graag zegt.

In uiteenlopende sferen en disciplines, zoals in Rotterdam en Liverpool, onderzoekt Chris Evans langs onzichtbare paden van overleg en onderhandeling, de posities, waarden en geaccepteerde manieren van optreden. Hoe navigeer je daarbij? Welke taal voldoet ter overbrugging? Hoe verwachtingen te echoën en te verbeelden? Door formats en conventies van het ene domein over te hevelen naar het andere – door uitlening of vertaling – raken vanzelfsprekendheid en houvast zoek. Evans tast af wat hij de poreusheid van – of permeabiliteit tussen – werelden noemt: de momenten of situaties waarin zij aan elkaar raken, in elkaar doordringen en zicht bieden op elkaar en tegelijkertijd op zichzelf.

Waar een enkel werk, zoals de deurklinken voor de Rotterdamse banken bijvoorbeeld, ongrijpbaar kan aandoen – geheel in lijn overigens met de onzichtbare processen die eraan ten grondslag liggen – biedt zijn oeuvre als geheel meer zicht op zijn benadering. Met omcirkelende bewegingen stelt hij – in zijn sculpturen, tekeningen maar tevens in zijn ruimtelijke interventies, concerten, performances en filmscripts – conventies, waarden en de complexe relaties van macht en invloed ter discussie. Daarbij weet hij de stugge formaliteit (die opdrachtgeverschap, tentoonstellingsconventies, geldstromen, juridisch auteurschap en eigendom onvermijdelijk aankleven) te vermijden ten gunste van iets veder-lichts. Veel van zijn werken keren steeds opnieuw terug in wisselende configuraties. Ook de titels van de tentoonstellingen – speels en suggestief als bijvoorbeeld Untitled (Drippy Etiquette) en Good luck with your natural, combined, attractieve and truthful attempts in two exhibitions – onderschrijven die lichte toets. Het geheel is gelaagd en verknoopt, onderdelen zowel voorbijgaand als terugkerend; het laat zich geenszins vastpinnen maar tovert in cyclische patronen steeds nieuwe perspectieven en gedachten tevoorschijn.

De sociale omgangsvormen en rituelen die zowel ons leven als de kunst vormgeven, liggen in belangrijke mate vast, zij werden al eerder en vaak door anderen uitgestippeld. Zij zijn onzichtbaar en vaak ook onbewust. Wij zijn het die de relaties steeds opnieuw leven inblazen en in die herhaling bestaande posities en macht bevestigen. De proposities van Chris Evans gooien minieme korreltjes zand in dat mechanisme. Van verstoren of ontsporen echter is geen sprake, eerder het subtiel bespelen van de grenzen. Zijn licht ontregelende aanrakingen leggen bizarre vanzelfsprekendheden bloot en openen perspectieven waarin ineens een hele andere wereld mee resoneert. Stijlvol en betekenisvol. For the fun of it.

Chris Evans (1967 UK) woont en werkt in Londen, hij is als tutor verbonden aan de Ateliers in Amsterdam

NOTEN
De titel van de tekst ‘I Don’t Know if I’ve Explained Myself’ is ontleend aan Goofy Edit (2011, uitgave Marres|Sternberg Press) waarin het achterin op het schutblad staat en wordt gevolgd door een kruisje, dat normaliter aangeeft dat iemand is overleden.

Het eerste model van Portrait of a Recipient as a Door Handle. After a Drawing Produced by an Anonymous Philanthropist, een bronzen maquette, werd in 2010 getoond bij Marres – Huis voor Hedendaagse Cultuur in Maastricht – en werd aangekocht door de Rabo-kunstcollectie. Onverlet de vele inspanningen om de handvaten te installeren op meerdere banken aan de Coolsingel, hebben de deurklinken uitsluitend gefunctioneerd aan de entreedeuren van de Rabobank aan Blaak. Na de verhuizing in 2019 zijn zij niet meegegaan naar de nieuwe locatie. Inmiddels zijn vrijwel alle banken op de Coolsingel verhuisd, verdwenen of opgegaan in andere consortia. Portrait of a Recipient as a Door Handle. After a Drawing Produced by an Anonymous Philanthropist bevindt zich momenteel in het depot.

BRONNEN
Joanne Laws
Chis Evans. Project Arts Centre, Dublin, Ireland
Frieze 168, Jan-Feb 2015

Emma I. Panza
A Magnetic Promenade at PRAXES, Metropolis M
http://www.metropolism.com/en/reviews/23819_a_magnetic_promenade_at_praxes Geraadpleegd 3 december 2019

Chris Evans, Will Holder, Lisette Smits (Eds)
Goofy Edit
Marres|Sternberg Press, 2011

Nieuw werk: Chris Evans

Chris Evans legt de laatste hand aan de publieke sculptuur die hij in het kader van het Coolsingel-programma van Sculpture…

Lees meer

Onthulling nieuw werk Chris Evans en mini-symposium

Sculpture International Rotterdam nodigt u van harte uit voor de presentatie en het mini-symposium van…

Lees meer